Bella dotarła do Paryża w 1924 roku i od razu uznała to miasto za najpiękniejsze na świecie – choć początki nie były łatwe i póki nie dostała pracy w piśmie „Polonia”, zdarzało jej się głodować. Po niemal pięćdziesięciu latach leciwa mieszkanka Mokotowa po trzech zawałach, oddzielona od przedwojennego Paryża traumą II wojny światowej, wspomina tamten czas z niepowtarzalną swadą i dowcipem.
Właściwie to było tak. Przyjechałam, usiadłam w „Rotonde” z największym wewnętrznym przekonaniem, że to jest z góry przeznaczone mi jedyne miejsce na świecie, gdzie mogę być naprawdę szczęśliwa. Właśnie tu, na rogu boulevard Montparnasse i boulevard Raspail, tu, na tym skrzyżowaniu dwóch ulic, przy żelaznym stoliku i na składanym żelaznym krześle, objawiło mi się moje błogosławione miejsce na tej ziemi. Nareszcie odnalazłam! Tu przecież jest mój właściwy dom i nie chcę innego. Nigdy w życiu nie czułam się tak wolna i szczęśliwa. Poczucie tej radosnej wolności uderzało mi do głowy jak alkohol.
(fragment)
Prawie sto lat temu Bella Hertz wiodła nieskrępowaną i odważną, nawet jak na dzisiejsze czasy, egzystencję.
szuflad.net
Izabela Czajka-Stachowicz (1893–1969) – polska pisarka. Pochodziła z żydowskiej rodziny Szwarzów, była stryjeczną wnuczką zgierskiego myśliciela Izuchera Mosze Szwarca (Schwarza). Kronikarka życia bohemy artystycznej międzywojnia, przyjaciółka i muza artystów i pisarzy. Studiowała w Warszawie, Berlinie i Paryżu. Debiutowała w 1937 roku reportażem Moja podróż: Szlakiem Południa, wydanym pod pseudonimem Iza Bell. W czasie wojny znalazła się w getcie warszawskim, z którego udało jej się uciec. Pod nazwiskiem Stefania Czajka wstąpiła do partyzantki ludowej. W 1946 roku jako Izabela Gelbard wydała tom poezji Pieśni żałobne Getta. Największy rozgłos zyskały jest powieści autobiograficzne, m.in. Ocalił mnie kowal (1956), Lecę w świat (1958), Małżeństwo po raz pierwszy (1962; W.A.B. 2012), Nigdy nie wyjdę za mąż (1966; W.A.B. 2012).