Gromadzą poszlaki, mnożą przypuszczenia, to gubią, to odnajdują kolejne tropy. Czy niedokończone powieści to efekt szalbierstw Hermesa Marany – hochsztaplera zarzucającego rynek plagiatami? A może cała książka jest dziełem Silasa Flannery’ego – pisarza, który w swoim nowym utworze chciałby wreszcie wypowiedzieć całą prawdę o świecie?
Jeśli zimową nocą podróżny to szczytowe osiągnięcie Italo Calvina, jedna z najbardziej oryginalnych powieści dwudziestego wieku – pełna odniesień do literatury, filozofii, historii i nauk ścisłych. Rebus stworzony w laboratorium literatury kombinatoryjnej. Labirynt, w którym każdy czytelnik musi odnaleźć własny wątek prowadzący do… No właśnie.
Zabierasz się do czytania nowej powieści Italo Calvina Jeśli zimową nocą podróżny. Rozluźnij się. Wytęż uwagę. Oddal od siebie każdą myśl. Pozwól, aby świat, który cię otacza, rozpłynął się w nieokreślonej mgle. Drzwi lepiej zamknąć: tam zawsze gra telewizor. Powiedz im to od razu: „Nie, nie chcę oglądać telewizji!”. Podnieś głos, inaczej cię nie usłyszą: „Czytam! Nie chcę, aby mi przeszkadzano!”. Może cię nie usłyszeli przy całym tym hałasie, powiedz głośniej, krzyknij: „Zaczynam czytać nową powieść Italo Calvina!”. A jeśli nie chcesz, nic nie mów, miejmy nadzieję, że zostawią cię w spokoju.
fragment
Podróżny Calvina to powieść skonstruowana z matematyczną precyzją, poddająca się wielorakim interpretacjom. „Miej się na baczności, Czytelniku, tutaj wszystko jest inne, niż ci się wydaje, wszystko jest dwuznaczne”. Ową przestrogę, wyjętą z kontekstu, można uznać za pierwsze przykazanie dla czytelnika tej książki napisanej przez maestra dwuznaczności.
Anna Wasilewska
Calvino był geniuszem. Przeniósł fikcję literacką na poziom, na jakim nigdy wcześniej się ona nie znajdowała, a zarazem powrócił do odwiecznych, niemal baśniowych wzorców opowiadania.
John Updike
W Jeśli zimową nocą podróżny fabuły, jedna po drugiej, znikają. Szeherezada nie mogła dokończyć opowieści. Wydaje się, że Calvino, w swoim wyrafinowanym hołdzie dla Księgi tysiąca i jednej nocy, nie może zacząć żadnej historii, czy raczej, gdy już ją zacznie, nie jest w stanie kontynuować.
„The New York Times”
W Jeśli zimową nocą podróżny Calvino daje się ponieść radości, jaką daje opowiadanie historii.
„La Repubblica”
Italo Calvino (1923–1985) – jeden z najważniejszych pisarzy i eseistów włoskich XX wieku. W latach 1941–1947 studiował na uniwersytecie w Turynie. Od 1945 roku pisał dla dziennika „L’Unità”, później również m.in. dla „La Repubblica, od 1959 do 1967 redagował własne pismo „Il Menabò di letteratura”. Przez prawie czterdzieści lat pracował w wydawnictwie Einaudi. Należał do grupy literackiej OuLiPo, której członkami byli też m.in. Raymond Queneau i Georges Perec. Po polsku ukazały się liczne jego powieści, m.in.: Ścieżka pajęczych gniazd (1947), Wicehrabia przepołowiony (1952), Baron drzewołaz (1957), Rycerz nieistniejący (1959), Zamek krzyżujących się losów (1969) i Palomar (1983); zbiory Baśnie włoskie (1956) i Opowieści kosmikomiczne (1965) oraz Wykłady amerykańskie (1988). Jeśli zimową nocą podróżny (1979,) to jedna z najgłośniejszych książek Calvina. Nakładem Wydawnictwa W.A.B. ukaże się także wznowienie Niewidzialnych miast (1972) i pierwsze wydanie powieści Marcovaldo (1963).
Anna Wasilewska – tłumaczka, redaktor, krytyk literacki. Z wykształcenia romanistka. Od 1979 członek redakcji miesięcznika „Literatura na Świecie”. Przełożyła ponad trzydzieści książek i kilkanaście sztuk teatralnych. Tłumaczyła m.in. utwory Calvina, Eco, Camilleriego, Moravii, Fo, De Filippo, Queneau, Pereca, Blanchota, Geneta, Saint-Exupery’ego i Echenoza.