Nie mamy czasu na chodzenie do lekarza, nie wiemy, jakie badania powinniśmy wykonać, do jakiego lekarza się zgłosić ani jakie objawy powinny nas zaniepokoić. Badaniem, które jednocześnie daje wiele istotnych informacji na temat naszego stanu zdrowia jest badanie ogólne moczu. Jest to badanie tanie, nieinwazyjne i mało kłopotliwe. Od niedawna nie trzeba nawet zanosić próbki moczu do laboratorium. W aptekach dostępny jest teraz domowy test do ogólnego badania moczu, sprawdzający 10 parametrów.
Ogólne badanie moczu profilaktycznie powinno się wykonywać co najmniej raz w roku w celu skontrolowania ogólnego stanu zdrowia. Przy pobieraniu moczu do badania domowym testem, należy kierować się takimi samymi zasadami, jakie stosuje się, gdy mocz jest oddawany do badania w laboratorium analitycznym. Do badania należy pobrać próbkę moczu pochodzącą ze środkowego strumienia z pierwszej porannej zbiórki. Aby badanie moczu było wiarygodne i obiektywne, przed pobraniem wskazane jest unikanie spożywania pokarmów zawierających barwniki oraz leków zmieniających zabarwienie moczu. W dniu poprzedzającym badanie nie powinno się również wykonywać ciężkich wysiłków fizycznych, jak również unikać wysokobiałkowej diety. W przypadku kobiet nie należy pobierać moczu podczas krwawień miesięcznych, jak też 2 – 3 dni przed spodziewaną miesiączką i tuż po jej zakończeniu. Jeśli wynik budzi jakiekolwiek wątpliwości należy powtórzyć badanie. Jeśli nadal wynik będzie nieprawidłowy, trzeba zgłosić się do lekarza.
Ogólne badanie moczu jest również nieocenioną pomocą podczas gorączki szczególnie, jeśli gorączkuje dziecko. Domowy test pozwoli szybko ocenić, czy doszło np. do zakażanie układu moczowego, bardzo często występującego u dzieci. Odczytując wynik należy wtedy zwrócić uwagę na poziom leukocytów i białka. Niestety zakażenia układu moczowego mają tendencję do nawracania i co gorsza kolejne zakażenia mogą przebiegać bezobjawowo. Dlatego profilaktycznie powinno się wykonywać badanie ogólne moczu raz w miesiącu. Również stosowanie diety, szczególnie rygorystycznej, może być w pewnych przypadkach szkodliwe dla organizmu. Badanie moczu pozwoli kontrolować ogólny stan organizmu. Domowy test do badania moczu może się również przydać rodzicom, którzy podejrzewają swoje córki o anoreksję, bulimię lub już borykają się z tym problemem. W przypadku przedłużającej się głodówki i przy wymiotach w moczu podwyższa się poziom ciał ketonowych. W ten sposób można poznać, czy dziecko się głodzi. Domowy test do ogólnego badania moczu jest również nieoceniony dla osób z chorobami nerek, nawracającymi zakażeniami układu moczowego, cukrzycą, chorobami wątroby.
Ponadto, z badań wynika, że nawracające zakażenia układu moczowego oraz infekcje dróg rodnych przytrafiają się dużo częściej kobietom niż mężczyznom. Dzieje się tak, ponieważ krótka cewka moczowa ułatwia bakteriom zakażenie górnych partii dróg moczowych. Również bliskość pochwy, cewki moczowej i odbytu sprzyja częstszym zakażeniom. Zwłaszcza starsze kobiety skarżą się często na nietrzymanie moczu, co niestety również sprzyja zakażeniom. Także kobiety miesiączkujące są bardziej narażone na zakażenia, ponieważ hormony płciowe są odpowiedzialne za stan śluzówki układu moczowego. Z kolei u kobiet w okresie menopauzy zmniejsza się ilość estrogenów, co wpływa na zwiększoną zachorowalność. Badanie ogólne moczu powinno się wtedy wykonywać co miesiąc, zwracając uwagę głównie na poziom leukocytów, azotynów oraz odczyn pH.
Podobnie kobiety, które w najbliższym czasie planują potomstwo, powinny często wykonywać ogólne badanie moczu, ponieważ w tym czasie należy zwrócić szczególną uwagę na zdrowie intymne i stan układu moczowego. Kobiety ciężarne z kolei powinny regularnie wykonywać ogólne badanie moczu, aby upewnić się, czy nerki pracują prawidłowo i czy nie doszło do zakażenia układu moczowego. Badanie to pomaga ponadto wykryć poważne choroby: przy cukrzycy występuje cukier w moczu, a przy tzw. zatruciu ciążowym – białko. W obu przypadkach najważniejsze jest wczesne wykrycie. Kontrolowanie ogólnego stanu zdrowia podczas ciąży jest niezwykle ważne, ponieważ zmniejsza pięciokrotnie częstość występowania porodów przedwczesnych i związanych z tym powikłań. Badanie moczu w celu kontrolowania ogólnego stanu zdrowia powinny również wykonywać regularnie kobiety w okresie połogu, kiedy to cofają się zmiany w obrębie narządu rodnego. Diagnostyka jest, więc niezwykle ważna. W Polsce lekarze (szczególnie pierwszego kontaktu) unikają kierowania na badania. A niestety bardzo często niektóre zakażenia układu moczowego w początkowej fazie przebiegają bezobjawowo.
Drugą grupą szczególnie narażoną na częste zakażenia układu moczowego są dzieci. Jak wykazują badania zakażenie układu moczowego jest drugą pod względem zapadalności (po infekcjach układu oddechowego) chorobą wieku dziecięcego. Statystyki wyglądają w ten sposób, ponieważ często zakażenia w pierwszej fazie przebiegają bezobjawowo. Choroby układu moczowego są również uciążliwe, ponieważ mają tendencję do nawracania. W tym przypadku ogólne badanie moczu jest podstawowym badaniem stosowanym w profilaktyce. Często zdarza się również, że wrodzone wady układu moczowego występują również u rodzeństwa, dlatego zapobiegawczo powinno się również przebadać inne dzieci w rodzinie.
Stosunkowo rzadko (w porównaniu z kobietami) choroby układu moczowego zdarzają się u mężczyzn. Szczególną uwagę na stan układu moczowego powinni zwrócić uwagę mężczyźni starający się o potomstwo. Tak jak w przypadku kobiet problem niepłodności może być związany z zakażeniem układu moczowego i rozrodczego. Poza tym mężczyźni muszą zwracać uwagę na stan układu moczowego i rozrodczego, ponieważ mogą łatwo zarażać partnerkę. Również mężczyźni po 45 roku życia, kiedy wzrasta ryzyko zachorowania na rak prostaty powinni szczególnie dbać o stan układu moczowego. Mężczyźni w tym wieku często cierpią na nietrzymanie moczu lub częste oddawanie moczu. W tym okresie również wskazane jest częstsze wykonywanie ogólnego badania moczu.