Osoba chora na gruźlicę podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania /odpluwania/ głośnego śmiechu, mówienia, wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi prątkami unosząc się w powietrzu, mogą dostać się do płuc kolejnych ludzi wraz z wdychanym powietrzem.

Jeden nieleczony chory prątkujący zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 15 ludzi. Chory prawidłowo leczony już po miesiącu przestaje być zaraźliwy dla otoczenia.

W przeciwieństwie do innych chorób zakaźnych jedynie u 3-8% ludzi zakażonych prątkiem rozwija się gruźlica. Choroba rozwija się gdy nastąpi osłabienie sił obronnych organizmu.

Najczęstszymi czynnikami zewnętrznymi osłabiającymi organizm ludzki są: niedożywienie, złe warunki mieszkaniowe - przeludnione, ciemne, wilgotne mieszkania, a także złe warunki sanitarne.

Do czynników wewnętrznych sprzyjających przejściu zakażenia prątkiem w chorobę, należą zakażenie HIV, cukrzyca, krzemica, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek oraz np. stan po transplantacji, leczenie sterydami, leczenie immunosupresyjne, szybka utrata masy ciała.

Kto może skorzystać z programu?
Osoby dorosłe, w szczególności:
1) które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą,
2) które charakteryzuje przynajmniej jedna z cech: bezrobotny, niepełnosprawny, obciążony długotrwałą chorobą, obciążony problemem alkoholowym, narkomanią, bezdomny.

Z programu nie mogą skorzystać osoby, u których rozpoznano już gruźlicę.

Do programu może skierować również pielęgniarka środowiskowa, jeśli realizuje świadczenia w ramach programu.

Zakres porady obejmuje m.in.: badanie fizykalne pacjenta, zlecenie badań diagnostycznych w zależności od wskazań medycznych (trzykrotny posiew plwociny, założenie i odczytanie próby tuberkulinowej, wykonanie RTG klatki piersiowej wraz z opisem) oraz ustalenie dalszego postępowania w zależności od wyników badań, ewentualnie wydanie skierowania na leczenie.

autor: / źódło: / opracowanie:
Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ w Białymstoku