Witaminy – czynniki uzupełniające, niezbędne do życia, od słów „vita”- życie oraz „amina” - nazwa związku organicznego-grupy amninowej. Termin ten wprowadził w 1911 roku polski biochemik Kazimierz Funk, który to po raz pierwszy wydzielił taki związek i nazwał go witaminą B1. Od tego czasu poznaliśmy kilkadziesiąt witamin. Nie tylko umiemy je wyizolować ale także, w większości przepadków syntetyzować.

Dlaczego są tak ważne w naszym życiu?
Witaminy są to związki niezbędnie potrzebne dla wzrostu, rozwoju oraz prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych naszego organizmu. Nie są one źródłem energii ani nie stanowią strukturalnych składników naszych tkanek. Ponieważ organizm nie umie ich wytwarzać, muszą być dostarczone z pożywieniem w gotowej postaci lub w formie prowitamin, które w procesie przemian metabolicznych uzyskują pełną aktywność biologiczną. Czynniki te biorą udział w procesach utleniania i redukcji, uczestniczą w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy, przemianach aminokwasów, mając wpływ na wszystkie układy organizmu, w tym na układ hormonalny, nerwowy, odpornościowy i układ krążenia.

Ile witamin?
Niedobór witamin (hypowitaminoza) prowadzi do zaburzeń tych procesów i możliwości wystąpienia różnych chorób dystroficznych (n.p. szkorbut, dystrofie nerwowe, krzywica, niedowidzenie wieczorne). Niedobory witamin obniżają także sprawność układu odpornościowego. Nie oznacza to jednak, że zwiększanie podaży witamin w jakiś szczególny sposób może ponad normalną miarę aktywizować funkcje ustroju. Nadmierne spożycie lub przedawkowanie niektórych witamin (hyperwitaminoza) może być szkodliwe i może stać się przyczyną schorzeń z objawami zatrucia włącznie.

Podział witamin
Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w wodzie (B1, B2 , B5, B6, B12,PP, C, H, kwas foliowy) oraz rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Witaminy rozpuszczalne w wodzie są gromadzone w organizmie w niewielkim stopniu, dlatego dawka pokarmowa powinna zawierać ich optymalną ilość. Substancje te są głównie dostarczane z produktami pochodzenia roślinnego, owocami, warzywami, ziemniakami, produktami zbożowymi – kaszą i mąką. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach mogą być magazynowane w organizmie, toteż w większym stopniu możemy tolerować ich okresowy niedobór. Źródłem ich są oleje roślinne, kiełki pszenicy i soi, orzechy i ryby morskie.

autor: / źódło: / opracowanie:
Centrum Informacji o Przeziębieniu i Grypie