Cukrzyca ciążową

jest zwiększenie świadomości nt. zasad postępowania i samokontroli glikemii u kobiet w ciąży, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową. O programie rozmawiano podczas konferencji naukowej „Słodkie Mamy – jak postępować z cukrzycą ciążową” z udziałem lekarzy diabetologów, psychologów oraz dietetyków - 16 i 17 marca w Warszawie.

Taka diagnoza wywołuje uzasadniony niepokój o zdrowie dziecka i matki, stąd tak ważne jest dostarczenie kobietom niezbędnych informacji, oswojenie emocji oraz przygotowanie pacjentki do wizyty w poradni diabetologicznej. Niezwykle istotne jest także uwrażliwienie lekarzy diabetologów i pielęgniarek diabetologicznych na emocje pacjentek i podział ról w edukacji pacjentek (ginekolog, diabetolog, personel medyczny).

- Specjalistyczne wsparcie ze strony lekarzy różnych specjalności: ginekologów, diabetologów jak również pielęgniarek i dietetyków odgrywa olbrzymią rolę w szybkim i skutecznym diagnozowaniu cukrzycy ciążowej. Problem cukrzycy ciążowej będzie narastał zarówno w Polsce, jak i na całym kontynencie europejskim. Wiąże się to z coraz późniejszym podejmowaniem przez kobiety decyzji o planowaniu ciąży oraz narastającej epidemii otyłości. Potrzebny jest wielodyscyplinarny dialog specjalistów, osób różnych profesji oraz edukacja na poziomie społecznym, żebyśmy potrafili sprostać temu wyzwaniu. Temu właśnie celowi służy konferencja Słodkie Mamy – powiedział prof. Maciej Małecki z Katedry i Kliniki Chorób Metabolicznych UJCM w Krakowie.

Na specjalnej stronie dedykowanej pacjentkom z cukrzycą ciążową, www.slodkiemamy.edu.pl , znajdują się porady dla kobiet dotyczące zalecanej diety oraz stylu życia, dzienniczek samokontroli oraz internetowy kalkulator posiłków. Strona ma dostarczyć kobietom w ciąży wiedzy nt. standardów postępowania z cukrzycą ciążową oraz wskazać sposoby kontroli glikemii w cukrzycy ciążowej, co ma znaczenie dla właściwego przebiegu ciąży, porodu oraz zdrowia dziecka i matki.

- Jestem przekonany, że na naszej stronie pacjentki z cukrzycą ciążową znajdą odpowiedzi na szereg nurtujących je pytań. Chcemy być wsparciem dla kobiet, by pomóc im oswoić emocje i odnaleźć właściwe dla nich rozwiązania. Naszym celem jest rozmowa z przyszłą mamą o niespodziewanej chorobie, by stworzyć jej poczucie bezpieczeństwa – dodał dr Paweł Łupiński, Country Manager Poland Diabetes Care w Bayer Sp. z o.o.

Cukrzyca ciążowa (GDM – gestational diabetes mellitus) to wg definicji nietolerancja węglowodanów o różnym nasileniu (objawiająca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi, czyli hiperglikemią spowodowaną niedoborem insuliny), pojawiająca się po raz pierwszy lub rozpoznawana w przebiegu aktualnej ciąży i najczęściej ustępuje po jej zakończeniu. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w metabolizmie węglowodanów, białek, tłuszczów oraz w gospodarce wodno-elektrolitowej Częstość występowania cukrzycy ciążowej określana jest na 1-10% wszystkich ciąż. W Polsce częstość występowania GDM wynosi od 0,7% do 12,3%, średnio 2-4%. Schorzenie to dotyczy 78-88% wszystkich ciąż powikłanych cukrzycą. (1)

Cukrzycę ciążową rozpoznaje się w naszym kraju na podstawie dwuetapowego badania. Pierwsze oznaczenie glukozy wykonuje się na początku ciąży, przy pierwszej wizycie u ginekologa w celu wykrycia bezobjawowej cukrzycy przedciążowej. Między 24. a 28. tygodniem u każdej ciężarnej wykonuje się doustny test przesiewowy tolerancji glukozy (50 g) z oznaczeniem glikemii po 1 h. Wartości glikemii między 140 a 200 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l) należy zweryfikować za pomocą doustnego testu tolerancji glukozy (75 g) w możliwie najkrótszym czasie, z zachowaniem reguł dotyczących testu diagnostycznego.

Ciąża często nazywana jest stanem diabetogennym, związanym z insulinopornością oraz hiperinsulinemią. Pojawiają się wówczas skłonności do ujawnienia nawet dyskretnych zaburzeń wydzielania insuliny w postaci cukrzycy ciążowej. U większości kobiet (70-80%) po porodzie glikemie normalizują się. W grupie kobiet z utrzymującymi się zaburzeniami węglowodanowymi w połogu u około 9-18% rozpoznaje się nieprawidłową tolerancję glukozy, u około 1-16% cukrzycę. Pacjentki z przebytą cukrzycą ciążową pozostają jednak w grupie ryzyka rozwoju w przyszłości zaburzeń węglowodanowych zarówno w kolejnej ciąży, jak i w dalszym okresie życia. Ryzyko ponownego wystąpienia cukrzycy ciążowej w kolejnej ciąży wynosi 30-69%. Około 18-50% pacjentek rozwinie cukrzycę typu 2 w ciągu 5 lat po zakończeniu ciąży.

Istnieje szereg czynników ryzyka cukrzycy ciążowej. Należą do nich wielorództwo, ciąża u kobiet po 35 roku życia, wysoka masa ciała noworodka (powyżej 4000 g) w wywiadzie, urodzenie dziecka z wadą wrodzoną, zgony wewnątrzmaciczne, nadciśnienie tętnicze lub nadwaga przed ciążą (BMI powyżej 27 kg/m2), rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2, rozpoznanie cukrzycy GDM w trakcie poprzednich ciąż.