Szafran, który znamy, to drobniutkie nitki o pięknej, żółto-bordowej barwie. Jest to najcenniejsza przyprawa świata. Szafran otrzymywany jest z krokusów. Ususzone, delikatne znamiona jego kwiatu są warte złota, gdyż pozyskiwanie surowca jest zajęciem żmudnym. Ze znamion około 150 tys. kwiatów otrzymuje się tylko 1 kg przyprawy. Dlatego właśnie, gdziekolwiek i w jakiejkolwiek dziedzinie go używano, zawsze robiono to z uwzględnieniem nierozerwalnego związku pomiędzy szafranem a pojęciem najwyższej jakości. Szafran jest jedyną przyprawą, która nadaje jednocześnie potrawie barwę, aromat i smak.. Barwi potrawy na słonecznożółty kolor. Ma silny korzenny zapach i smak z wyraźną nutą goryczy, zarazem bardzo odświeżający. Wydziela zapach grzybów, lukrecji, drzewa sandałowego, dymu i pieprzu. Dodany z umiarem, uszlachetnia smak każdej potrawy, podnosi jej rangę. Piękny kolor i struktura szafranu sprawia, że jest to przyprawa, która również niezwykle zdobi potrawę. W wielkanocnym koszyczku pięknie będą wyglądać jajka zabarwione szafranem – ugotowane w wodzie z dodatkiem łyżeczki szafranu nabiorą pięknego, żółtozłotego koloru.

Jak stosować w kuchni?
Szafran znajdziemy w kuchni orientalnej oraz kuchniach basenu morza śródziemnego, zarówno europejskich jak i arabskich. Dobrze komponuje się z bazylią i oregano. Przyprawia się nim głównie sosy, ciasta, desery, naleśniki, jajecznice, dania z ryżu, dania z makaronem, mięsa: jagnięcina, cielęcina, drób, wieprzowina. Obecnie najsłynniejsze dania z szafranem to północnowłoskie Risotto milanese i hiszpańska Paella. Obu tych potraw nie sposób wyobrazić sobie bez tej przyprawy. W Polsce sławne były ongiś tzw. "baby szafranowe", czyli drożdżowe puszyste ciasta zabarwione na żółto szafranem. Aby wydobyć pełnie smaku i aromatu, nitki szafranu moczy się przez około 15-30 minut w wywarze, bulionie, mleku lub w innym płynie w zależności od przepisu. Można je również dokładnie pokruszyć i wymieszać z mąką. Dodany w początkowej fazie przygotowania dania czy sosu rozpuści się dając intensywny żółty kolor. Dodany w końcowej fazie pozostawi widoczne nitki - świetny element dekoracyjny. Podczas pieczenia bądź duszenia mięsa z użyciem szafranu uzyskamy niepowtarzalny złoty kolor. Nadmiar szafranu spowoduje, że danie będzie miało specyficzny, gorzki smak.

Wanilia to wiecznie zielona roślina, o żółto-białych kwiatach. Wywodząca się z lasów tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej, wanilia obecnie jest uprawiana głównie na Madagaskarze. Jest storczykiem, ale jej kwiaty nie pachną. Wspaniały zapach wydziela pęknięty owoc, który ma formę długich strączków (laska wanilii). Wanilia to najszlachetniejsza ze wszystkich tropikalnych przypraw. Delikatną charakterystyczną woń otrzymują dopiero po specjalnych zabiegach. Aby otrzymać cudownie pachnące laski wanilii należy wykazać się nie lada cierpliwością. Wanilia zaczyna owocować dopiero po trzech, czterech latach - okres ten trwa około 3 miesięcy. Swój delikatny, apetyczny i trwały zapach wanilia zawdzięcza wanilinie, która wytwarza się podczas długotrwałej obróbki owoców. Najszlachetniejszą częścią strączka, laski jest miąższ. Wanilię można również zetrzeć na tarce. Zastosowana w potrawach, zarówno na słodko, jak i wytrawnie, jest prawdziwą rozkoszą dla podniebienia. Dlatego zdążyła już podbić najwykwintniejsze stoły. W roku 1602 została zaliczona w poczet przypraw, które mogą być używane na stole brytyjskiej królowej.

Jak stosować w kuchni?
Aromatyczną laskę wanilii stosuje się głównie, przygotowując ciasta, desery, sosy słodkie, kremy, lody, musy, nalewki. Znajduje również zastosowanie w daniach na słono jako dodatek do sosów podawanych do ryb, skorupiaków, w niedużych ilościach do potraw z cielęciny. Smak i aromat uzyskujemy na dwa sposoby: poprzez gotowanie laski wanilii w mleku, śmietanie lub syropie (w całości lub rozciętej wzdłuż) oraz poprzez dodanie do kremu czy musu, miąższu czyli kryształków wanilii znajdujących się wewnątrz laski. Wszystkie wywary, w których gotujemy rozciętą laskę wanilii należy przecedzić. Laska wanili włożona i przechowywana w cukrze pudrze nada mu intensywny aromat wanilii.

Anyż, inaczej badian, to wiecznie zielone drzewo, pochodzące z Chin. Jego kwiaty dojrzewając, tworzą brązowe owoce, przypominające gwiazdę. Przyprawą są zarówno owoce (gwiazdy) jak i nasiona w nich zawarte, które są jednak mniej aromatyczne niż pozostałe części owocu. Anyż ma intensywny, słodko- korzenny smak. Anyż dodany w niewielkiej ilości do potraw uszlachetnia i podnosi ich smak. Ma także szerokie zastosowanie w medycynie. Działa lekko wykrztuśnie oraz pobudzająco na apetyt. Ale anyż to nie tylko smak, to również… dekoracja. Owoce anyżu gwiazdkowatego kształtem przypominają ośmioramienną gwiazdę, w której znajduje się ozdobne torebki nasienne. Prześliczny kształt anyżu sprawił, że powszechnie stosuje się go do dekoracji dań mięsnych, rybnych, deserów, a nawet drinków. Gwiazdki anyżu z pewnością urozmaicić nie tylko niejedną potrawę, ale również przystroją stół, pięknie komponując się z białym obrusem. Mogą stanowić doskonałą dekoracją zarówno stołu wielkanocnego, jak i koszyczka świątecznego.

Jak stosować w kuchni?
Nawet małe porcje anyżu mogą znakomicie urozmaicić smak potraw słodko-kwaśnych, mięsnych (wieprzowina, cielęcina, drób), deserów, ciast, nalewek, likierów, marynat, sosów. Anyżem aromatyzuje się także kompoty, potrawy słodkie z ryżu, cukierki przeciw kaszlowi, budynie. Anyż bywa ponadto dodawany do niektórych napojów - ponczów, syropów, likierów itp. Smak wydobywamy w zależności od potraw, poprzez gotowanie całych gwiazdek lub dodawanie utartych w moździeżu gwiazdek bądź też ziarenek z nich wydobytych. Anyż najszerzej stosuje się w kuchni orientalnej (najwięcej w chińskiej). Anyż świetnie komponuje się z innymi przyprawami korzennymi. Jest składnikiem między innymi przyprawy chińskiej i przyprawy do piernika.

autor: / źódło: / opracowanie:
Kamis S.A.