Odporność w szkole

Aż jedna trzecia ankietowanych dzieci w wieku szkolnym choruje przynajmniej 3-5 razy w roku. Takie są wyniki badań przeprowadzonych wśród 146 uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum w maju br. przez organizatorów programu Dni Odporności - kampanii mającej na celu informowanie o sposobach wzmacniania układu immunologicznego dzieci.

U prawie 40% młodych ludzi w wieku szkolnym, którzy wzięli udział w badaniu, zmęczenie sprawia, że „nic im się przez to nie chce”, a ponad 34 % zmusza się do pracy w szkole. Połowa uczniów jest przekonana, że „nie może z tym nic zrobić”, pozostałe zaś udają, że pracują, sporadycznie sygnalizując problem nauczycielowi bądź pielęgniarce szkolnej. Co ciekawe, mniejsze znaczenie wśród ankietowanych dzieci odgrywa stres - połowie z nich jedynie „zdarza się być zestresowanym”, a ponad 47 % nie odczuwa w szkole żadnego stresu.

Przeprowadzone badania dowodzą zatem, że problem zmęczenia dzieci w szkole jest istotny. Niewyspanie, duża ilość godzin lekcyjnych, brak ruchu, ciągła praca, monotonia i nuda – to najczęstsze deklarowane przez uczniów przyczyny zmęczenia. W starszych klasach dzieci wyczerpuje „nadmiar pracy”, męczące sprawdziany, a także przebywanie w dusznych pomieszczeniach. Nieco inne są przyczyny zmęczenia najmłodszych uczniów. Maluchy bardzo męczy hałas, ciężki plecak, a nawet droga do szkoły. Zdaniem badanych uczniów, czasochłonne prace domowe oraz duża liczba zajęć dodatkowych skutkują niewyspaniem, dzieciom brakuje czasu na odpoczynek. Związane z tym obniżenie kondycji fizycznej sprawia, że dzieci męczą nie tylko lekcje wychowania fizycznego, ale wręcz bieganie na przerwach, czy wchodzenie po schodach z ciężkim plecakiem.

Tymczasem eksperci alarmują, że długotrwałe zmęczenie skutkuje znaczącym osłabieniem organizmu dziecka. Stres wywołany szkolną codziennością, przebywanie w dużych skupiskach ludzi i kontakt z zainfekowanymi rówieśnikami, powodują wydatne osłabienie układu immunologicznego dzieci, który nie jest jeszcze w pełni wykształcony. „Odporność naszych pociech dojrzewa do pełnej sprawności w zakresie funkcji obronnych przed czynnikami infekcyjnymi dopiero około 12 roku życia” - podkreśla prof. Anna Jung z Kliniki Pediatrii WIM w Warszawie. „Zatem im młodsze dziecko - tym bardziej narażone na rozwój choroby w sytuacji kontaktu z czynnikiem infekcyjnym” – dodaje prof. Jung.

Przeprowadzone w warszawskich szkołach badania pokazują, że ponad 1/3 przebadanych uczniów zapada na infekcje 3-5 razy w ciągu roku, zaś 13 % z nich choruje nawet częściej, niż pięć razy do roku. Nawracające infekcje stwarzają zagrożenie wystąpienia przewlekłych zmian zapalnych (np. zapaleń zatok). Nawet banalne z pozoru infekcje układu oddechowego na długo osłabiają naturalny system obronny organizmu i mogą grozić ciężkimi powikłaniami, takimi jak zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego i zwiększają predyspozycje dziecka do alergii i astmy.

Problem znaczącego spadku odporności dzieci w czasie roku szkolnego dostrzegają także rodzice. Jak pokazują wyniki badania PBS, przeprowadzonego dla programu „Dni Odporności”, 86% rodziców twierdzi, że ich dzieci od momentu, kiedy zaczynają uczęszczać do przedszkola bądź szkoły, chorują zdecydowanie częściej.

Dużym problemem jest powrót dziecka do szkoły po chorobie. „Powrót dziecka do pełnej aktywności w szkole trwa nawet dwa tygodnie. Wracając do szkoły po dłuższej nieobecności, dziecko musi nadrabiać zaległości w nauce i kontaktach z rówieśnikami. Nierzadko czuje się wówczas w klasie odsunięte i wyobcowane. Uczeń po przebytej infekcji miewa również problemy z prawidłowym funkcjonowaniem na zajęciach. Bardzo często objawia się to większą podatnością na zmęczenie, sennością, kłopotami z koncentracją i uwagą, a także obniżoną sprawnością fizyczną. Wszystko to przekłada się na gorsze wyniki w nauce” – mówi pedagog Katarzyna Karpińska.

Wyniki przeprowadzonych badań malują zatem niepokojący obraz kondycji uczniów. Co zatem mogą zrobić rodzice, by w okresie wakacyjnym wzmocnić układ immunologiczny swego dziecka i jak najlepiej przygotować swą pociechę do wyzwań nowego roku szkolnego?