To osiąganie kontroli nad ruchami swojego ciała dzięki skoordynowaniu pracy mózgu, nerwów i mięśni. W trakcie kilku miesięcy po narodzeniu dziecko coraz intensywniej się porusza. Jednak ruchy te nie są jeszcze celowe, są przypadkowe, niekontrolowane. Dopiero dwu, trzy miesięczne maluszki uświadamiają sobie fakt, że mają ręce i nogi. Przez kolejne 12 miesięcy dziecko uczy się zmieniać pozycje ciała z leżącej na stojącą. Gdy postawi swoje pierwsze kroczki, zdobywanie kolejnych umiejętności nie będzie już tak spektakularne, będzie polegało na rozwijaniu osiągniętych umiejętności i ich precyzowaniu.

Jak przebiegają etapy rozwoju ruchowego (0-15 miesiąc życia)? Dłuższe podtrzymywanie główki w pozycji leżącej, na brzuszku (3 miesiąc życia) Przekręcanie się na boczki, z plecków na brzuszek (4-5 miesiąc życia) Siedzenie (6 miesiąc życia) Pełzanie (7-8 miesiąc życia) Raczkowanie (9 miesiąc życia) Samodzielne stanie, przytrzymując się czegoś (11-12 miesiąc życia) Pierwsze kroki (12 miesiąc życia) Klękanie i kucanie (14 miesiąc życia) Podnoszenie wysoko nóżek, pierwsze próby samodzielnego chodzenia po schodach (15 miesiąc życia)

Należy pamiętać, że nie wszystkie dzieci raczkują. Zdarza się, że omijają ten etap nauki chodzenia i po opanowaniu umiejętności pełzania lub innego przyjętego przez siebie sposobu poruszania (np. turlania) zaczynają samodzielnie stawać, a następnie chodzić. Nie ma w tym nic niewłaściwego. Podobnie jest z momentem, w którym dzieci stawiają swoje pierwsze kroczki. Zazwyczaj następuje on około 12 miesiąca życia, ale nie jest to regułą. Dziecko może zacząć chodzić kilka miesięcy przed lub po 12 miesiącu. Gdy dziecko skończy roczek i nie stawia pierwszych kroków nie powinniśmy się od razu martwić. Każde dziecko rozwija się inaczej. Jeżeli po skończeniu 18 miesięcy nie widać postępów w nauce chodzenia wtedy należy udać się na konsultacje do specjalisty. U dzieci jedne umiejętności rozwijają się szybciej, inne wolniej. Maluchy, które spotykam na zajęciach w Akademii Rozwoju i Twórczej Zabawy EDUKADO są tego potwierdzeniem. Niektóre z nich szybko zaczynają chodzić, ale gorzej radzą sobie z komunikacją, inne są sprawne manualnie i szybko zaczynają mówić, natomiast dłużej zajmuje im opanowanie chodzenia. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie.

Jak sprawdzić czy nasze dziecko rozwija się prawidłowo?
Obserwujmy nasze dzieci. Poradniki, czasopisma dla młodych rodziców zawierają informacje o tym, w jakim miesiącu dzieci mogą osiągać kolejne etapy w rozwoju ruchowym. Jednak należy pamiętać, że są to informacje bardzo ogólne. Dobrze taką wiedzę posiadać, ale nie należy się martwić, że rozwój może postępować nieprawidłowo, gdy tylko nasze dziecko odstaje od tego, co jest napisane w poradniku. Każde dziecko jest inne. Jeśli coś nas niepokoi to zawsze warto skonsultować się z pediatrą. Jest to ważne, bo poza upewnieniem się, że wszystko jest z naszym dzieckiem w porządku, takie potwierdzenie u zaufanego lekarza może zmniejszyć nasz niepokój, który dziecko z pewnością wyczuwa. Emocje, które przeżywamy odbijają się w dziecku jak w lustrze. Dzieci w łatwy sposób potrafią wyłapywać nasze nastroje i reagować na nie, co może wpływać również na ich rozwój.

W jaki sposób można stymulować rozwój dziecka?
Nie można przyspieszyć rozwoju dziecka i nie należy próbować tego robić. Nasze dziecko staje się sprawniejsze ruchowo wraz z rozwojem mózgu. Zadaniem rodziców jest wspieranie tego rozwoju, zachęcanie dziecka do różnorodnych zabaw. Można do tego wykorzystać różnego rodzaju zabawki nie tylko te kupione w sklepie, ale również takie, które można zrobić w domu. W Akademii Rozwoju i Twórczej Zabawy EDUKADO, podczas zajęć ogólnorozwojowych bawimy się z dziećmi wspierając ich rozwój jednocześnie pokazujemy rodzicom jakie zabawy można proponować dzieciom na tym etapie rozwoju.

Do ćwiczenia nóżek można wykorzystywać zabawki o różnorodnej fakturze. Można stworzyć tor przeszkód układając na podłodze szeleszczące torebki. Można do kawałków tektury przykleić taśmę dwustronną. Dziecko na pewno będzie zaskoczone, kiedy po wejściu na kartonik jego stópki zaczną się przyklejać. Do zabawy możemy wykorzystać też specjalnie kupioną wycieraczkę czy matę rehabilitacyjną. Dzięki kolcom pobudza ona zmysł dotyku i wpływała na ćwiczenie stópek.

Świetną zabawą jest wspólne słuchanie muzyki i tańczenie. Początkowo może to być bujanie się razem z dzieckiem w rytm melodii. Z czasem może to zamienić się we wspólny taniec. Bujanie pobudza układ przedsionkowy, który wpływa na rozwój zmysłu równowagi tak ważnego na tym etapie rozwoju. Dodatkowo dzieci uczą się balansować ciałem, kontrolować je.

Możemy bawić się w zbieraczy – układamy pod nóżkami dziecka ciekawą dla niego zabawkę i zachęcamy, aby przykucnęło po nią i podniosło. Dzięki temu ćwiczą mięśnie nóżek i doskonalą ich sprawność. Początkowo nasze maluchy mogą przykucać dość niepewnie, tracąc często równowagę.

Aby ułatwić dziecku zabawy ruchowe, należy pamiętać o dobraniu odpowiednich ubranek – przewiewnych, niekrępujących ruchów dziecka. Warto też zamiast pieluszki wybrać majteczki, które dzięki swoim elastycznym bokom zapewniają komfort aktywnemu dziecku, np. Huggies® Little Walkers.

A jakie zabawki wybrać dla roczniaka?
Dzieciaki w tym wieku będą czerpały niesamowitą radość z poruszania się, dlatego wszelkie zabawki, które będą wspierały ich aktywność są pożądane. Mogą to być „pchacze” – zabawki na kółkach, większych gabarytów, które dziecko może przed sobą pchać i jednocześnie są pomocne przy nauce chodzenia. Odradza się korzystanie z chodzików, ponieważ nie dają dziecku możliwości pełnej kontroli własnego ciała, ograniczają zdobywanie umiejętności balansowania ciałem i rozwijania zmysłu równowagi. Warto zainwestować w różnego rodzaju piłki (dmuchane, z materiału, gumowe, większe, mniejsze itp.), które dziecko będzie mogło turlać, rzucać czy kłaść się na nich, a również kopać. Polecane są również zabawki do ciągnięcia, dzięki którym dzieciaki uczą się wykonywania dwóch czynności jednocześnie: ciągnięcia i obserwowania, co się dzieje z ciągniętą zabawką. Taka zabawa oprócz stymulowania rozwoju ruchowego wpływa na rozwój umysłowy dziecka ćwicząc m.in. podzielność uwagi.

Zabawki mają być dla dziecka pomocą przy odkrywaniu świata i uczeniu się nowych umiejętności. Pamiętajmy jednak, że obecność rodzica i jego aktywne uczestniczenie w zabawach, poświęcanie dziecku uwagi jest najcenniejszym wsparciem w rozwoju.



Marta Cholewińska–Dacka - psycholog z Akademii Zabawy i Twórczego Rozwoju EDUKADO, która na co dzień prowadzi zajęcia dla dzieci PIERWSZE KROKI. Mama półtorarocznej Julki.

autor: / źódło: / opracowanie:
Huggies