Europejski Tydzień Walki z Bólem

Pomysłodawcą tej corocznej inicjatywy jest Europejska Federacja Oddziałów Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu a organizatorem jej polskich obchodów jest Polskie Towarzystwo Badania Bólu. Europejski Tydzień Walki z Bólem ma na celu zwrócenie uwagi zarówno opinii publicznej jak i pracowników służby zdrowia oraz instytucji rządowych kształtujących politykę zdrowotną na problem bólu, przede wszystkim w kontekście jego skutecznego i bezpiecznego uśmierzania, podkreślając konsekwentnie prawo człowieka do życia bez bólu.

Ból – wróg czy przyjaciel
Ból wpisany jest w nasze życie, jest uznawany za jedno z najczęstszych odczuć towarzyszących człowiekowi. Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (IASP) definiuje ból jako nieprzyjemne przeżycie towarzyszące istniejącemu lub zagrażającemu uszkodzeniu tkanki. Ból bywa sprzymierzeńcem człowieka – ostry często ratuje życie ostrzegając przed zagrożeniem np. zawałem serca czy zapaleniem wyrostka robaczkowego. Ból przewlekły czy przedłużający się ból ostry nie są jednak sojusznikami leczenia i rekonwalescencji. Przedłużający się ból ostry zagraża zdrowiu pacjenta i jeśli jest nieleczony – może wywoływać poważne konsekwencje i zdecydowanie przedłużyć proces powrotu do zdrowia.

Po operacji nie musi boleć
Pomimo dostępnych możliwości uśmierzania bólu po zabiegu operacyjnym wciąż są one stosowane w zbyt małym zakresie. Nieuśmierzony lub niewłaściwie uśmierzony ból po zabiegu operacyjnym może prowadzić do wielu powikłań, w tym niektórych groźnych dla życia. W jednej z analiz przeprowadzonych w Polsce wykazano, że większość lekarzy wciąż nie jest zadowolona ze skuteczności uśmierzania bólu pooperacyjnego, uznając jednocześnie, że jest ono konieczne do prawidłowego zdrowienia chorego.

W polskim społeczeństwie pokutuje mit, że po operacji „musi boleć”. Nic w tym dziwnego skoro obecnie szacuje się, iż ból pooperacyjny jest niewłaściwie uśmierzany u ponad połowy polskich pacjentów. Mimo, iż ból uznawany jest powszechnie za jeden z podstawowych parametrów życiowych, w większości szpitali nie monitoruje się jego natężenia, podczas gdy standardowo monitoruje się inne parametry: np. oddech, tętno, ciśnienie tętnicze i temperaturę ciała. O wyborze leku przeciwbólowego często nie decydują kwestie skuteczności i bezpieczeństwa podawanych leków, a jego cena. W tej kalkulacji nie bierze się jednak pod uwagę całkowitych kosztów, np. kosztów ewentualnych powikłań, wywołanych podaniem niewłaściwego leku przeciwbólowego.

Nowe standardy leczenia bólu pooperacyjnego
Leczenie bólu pooperacyjnego w Polsce wymaga znaczącej poprawy, dlatego Polskie Towarzystwo Badania Bólu Pacjenci podejmuje działania zmierzające do wprowadzenia nowych standardów. W czerwcu 2008 roku PTBB opracowało i opublikowało nowe zalecenia dotyczące uśmierzania bólu pooperacyjnego – „Uśmierzania bólu pooperacyjnego – zalecenia 2008”. Nowe wytyczne zwracają szczególną uwagę na kwestie bezpieczeństwa podawanych leków przeciwbólowych oraz na konieczność regularnego monitorowania bólu pooperacyjnego i edukacji personelu medycznego w zakresie uśmierzania bólu pooperacyjnego.

Szpitale bez bólu
Kolejnym krokiem podjętym przez PTBB, w celu promocji najwyższych standardów i podniesienia jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w polskich szpitalach jest wprowadzenie programu certyfikacji szpitali „Szpital bez bólu”. O otrzymanie certyfikatu mogą ubiegać się szpitale, które spełnią wyznaczone przez PTBB kryteria i będą zapewniać pacjentom najwyższy standard leczenia bólu pooperacyjnego.