Jak bezpiecznie walczyć z nadmiernym poceniem?

Powodem nadmiernego wydzielania potu w okolicy twarzy, karku, dołów pachowych, dłoni i podeszew u większości ludzi jest silny stres lub bodźce emocjonalne. Przewlekłość tego stanu, trudność w doborze skutecznej metody i nasilenie objawów są powodem znacznego pogorszenia jakości życia, częstego uczucia zakłopotania w kontaktach towarzyskich czy koleżeńskich.

Obecnie wyróżnia się kilka metod walki z nadpotliwością. Jedną z nich, uważaną za bezpieczną i jednocześnie najskuteczniejszą metodę, jeśli chodzi o nadpotliwością dłoniowo – podeszwową i dołów pachowych są iniekcje toksyny botulinowej. Ograniczeniem tej metody jest konieczność powtarzania zabiegu co 3-6 miesięcy, wysoki koszt zabiegu i bolesność podczas iniekcji (w okolicach dłoni i podeszew).

W chwili obecnej, za leczenie w pierwszej kolejności uznawane jest stosowanie miejscowe soli aluminium – najczęściej chlorku (w postaci płynu, kremu, żelu, pianki) w miejscach nadmiernej potliwości. Ulegają one precypitacji w ujściach gruczołów potowych, prowadząc do ich czopowania. Preparaty aplikuje się zawsze na noc, kiedy wydzielanie potu jest najmniejsze. Aplikacje wykonuje się codziennie przez pierwsze 3-5 dni, a następnie powtarza się 1-2 razy w tygodniu. W przeciwnym razie, po kilku dniach dochodzi do naturalnego złuszczania się naskórka wraz z wykrystalizowaną solą glinu i przywrócenia drożności ujścia gruczołów potowych. Osoby z bardzo nasiloną nadpotliwością powinny wybierać produkty o najwyższych stężeniach chlorku aluminium, tym samym licząc się z możliwością większej częstości podrażnień.

Alternatywą, szczególnie u dzieci, jest jontoforeza z wodą kranową. Zabieg polega na stosowaniu prądu o natężeniu do 20 mA w zakresie dłoni i do 30 mA na podeszwy, który przepływając, powoduje wnikanie jonów do gruczołów potowych, blokując wydzielanie potu. Czas zabiegu danej okolicy wynosi 20-30 minut. W pierwszym miesiącu leczenia wykonywanych jest 7 zabiegów. W kolejnych miesiącach stosuje się indywidualnie dobraną częstotliwość zabiegów – od 1 razu w tygodniu do 1 razu w miesiącu. Metoda jest bezpieczna i u wielu osób skuteczna. Wiąże się jednak z koniecznością zakupu urządzenia i powtarzania zabiegów, które są czasochłonne. Z urządzenia nie mogą korzystać kobiety w ciąży, osoby z metalowymi implantami ortopedycznymi, osoby z rozrusznikiem serca oraz neuropatią obwodową.

U poszczególnych pacjentów specjaliści dermatolodzy podejmują się stosowania ogólnie leków (poza ich wskazaniami rejestracyjnymi), które wpływając na autonomiczny układ nerwowy, zmniejszą wydzielanie neutromediatorów, a tym samym potu. Działanie tych leków może być jednak związane z ujawnieniem się działań niepożądanych (uczucie suchości w jamie ustnej, zaburzenia widzenia, zaparcia, ból głowy, ból brzucha, obniżenie ciśnienia krwi).

Zabieg sympatektomii piersiowej, przeprowadzany metodą endoskopową, jest bardzo rzadko wykonywany. Ma najczęściej zastosowanie w leczeniu nadpotliwości dłoni. Niepowodzeniem tej metody jest nadpotliwość kompensacyjna (zwiększenie potliwości w innych okolicach), która może wystąpić nawet u 65% dorosłych pacjentów.

Dr n. med. Monika Słowińska jest absolwentką Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po studiach i zdobyciu specjalizacji rozpoczęła pracę w obszarze dermatologii klinicznej. Obecnie pracuje w Klinice Dermatologii CSK MSWiA na stanowisku starszego asystenta. Specjalizuje się w nowoczesnych metodach terapeutycznych i diagnostycznych.

Bibliografia:

1. Bologna J. L., Jorizzo J. L., Schaffer J. V., Dermatology, Third edition, Elsevier.
2. Bragança G.M., Lima S.O., Pinto Neto A.F., Marques L.M., Melo E.V., Reis F.P., Evaluation of anxiety and depression prevalence in patients with primary severe hyperhidrosis., An Bras Dermatol., 2014 Mar-Apr;89(2):230-5.
3. Brown A.L., Gordon J., Hill S., Hyperhidrosis: review of recent advances and new therapeutic options for primary hyperhidrosis., Curr Opin Pediatr., 2014 Aug;26(4):460-5.
4. Brown A. L., Gordon J. Hill, S. Hyperhidrosis: review of recent advances and new therapeutic options for primary hyperhidrosis, www.co-pediatrics.com, Volume 26, Number 00, Month 2014.
5. Cai S., Huang S., An J., Li Y., Weng Y., Liao H., Chen H., Liu L., He J., Zhang J., Effect of lowering or restricting sympathectomy levels on compensatory sweating., Cai S., Huang S., An J., Li Y., Weng Y., Liao H., Chen H., Liu L., He J., Zhang J., Clin Auton Res., 2014 Jun;24(3):143-9.
6. Caplin D., Austin J., Clinical evaluation and quantitative analysis of axillary hyperhidrosis treated with a unique targeted laser energy delivery method with 1-year follow up., J Drugs Dermatol., 2014 Apr;13(4):449-56.
7. Hyun M.Y., Son I.P., Lee Y., Choi H.G., Park K.Y., Li K., Kim B.J., Seo S.J., Kim M.N., Hong C.K., Efficacy and safety of topical glycopyrrolate in patients with facial hyperhidrosis: a randomized, multicentre, double-blinded, placebo-controlled, split-face study., J Eur Acad Dermatol Venereol.,2014 Jun 9, doi: 10.1111/jdv.12518 [Epub ahead of print].
8. Lessa L.D., Luz F.B., De Rezende R.M., Durães S.M., Harrison B.J., De Menezes G.B., Fontenelle L.F., The Psychiatric Facet of Hyperhidrosis: Demographics, Disability, Quality of Life, and Associated Psychopathology., J Psychiatr Pract., 2014 Jul;20(4):316-323.
9. Nestor M.S, Park H., Safety and Efficacy of Micro-focused Ultrasound Plus Visualization for the Treatment of AxillaryHyperhidrosis., J Clin Aesthet Dermatol., 2014 Apr;7(4):14-21.